Trong vài năm trở lại đây, khi USB Type-C ngày càng trở thành chuẩn kết nối phổ biến, một cái tên mới liên tục được nhắc đến trong thế giới công nghệ: USB4. Đây là bước tiến quan trọng nhất của USB kể từ thời USB 3.2, với mục tiêu hợp nhất các chuẩn kết nối, tăng tốc độ truyền tải và mở rộng khả năng sử dụng trên nhiều loại thiết bị — từ laptop, màn hình, ổ cứng cho đến docking station.

USB4 Chuẩn kết nối mới có gì vượt trội và vì sao được xem là “tương lai của USB”?

Vậy USB4 là gì? Nó có gì mạnh hơn so với chuẩn Thunderbolt 3 vốn đã rất nhanh? Và vì sao USB4 sẽ định hình thế hệ cáp, sạc và thiết bị ngoại vi trong tương lai? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết.

USB4 là gì?

Theo USB-IF (USB Implementers Forum), USB4 — hay USB 4.0 — là chuẩn kết nối thế hệ mới, được công bố lần đầu vào tháng 3/2019 và phát hành chính thức vào tháng 8/2019. Chuẩn này được xây dựng dựa trên kiến trúc USB 3.2 và USB 2.0, nhưng điểm nổi bật nhất là tích hợp giao thức Thunderbolt 3 do Intel cung cấp.

Nhờ đó, USB4 có thể tận dụng tốc độ lên đến 40Gbps, hỗ trợ truyền dữ liệu tốc độ cao, xuất hình ảnh 4K – 8K, truyền tải âm thanh và kết nối nhiều giao thức cùng lúc chỉ trong một sợi cáp USB-C.

Các thông số nổi bật của USB4:

• Tốc độ mặc định 20Gbps, có thể nâng lên 40Gbps với cáp đạt chuẩn.

• Bắt buộc sử dụng đầu USB-C (USB Type-C).

• Yêu cầu hỗ trợ USB Power Delivery (USB PD) — cho phép sạc nhanh công suất cao.

• Tương thích ngược với USB 3.2, USB 2.0 và một số thiết bị Thunderbolt 3.

• Cho phép chia sẻ băng thông linh hoạt giữa dữ liệu (Data) và hiển thị (Display).

USB4 không chỉ là phiên bản “nâng cấp nhẹ” của USB 3.2 mà là một “kiến trúc hợp nhất”, giúp USB tiến gần hơn đến chuẩn Thunderbolt về tốc độ và khả năng mở rộng.

Tại sao USB4 tốt hơn Thunderbolt 3?

Một câu hỏi được nhiều người dùng quan tâm:
Nếu USB4 dựa trên Thunderbolt 3, vậy USB4 có thật sự tốt hơn Thunderbolt 3 hay không?

1. USB4 có khả năng tương thích rộng hơn

Thunderbolt 3 chỉ có mặt trên các thiết bị hỗ trợ tiêu chuẩn này (chủ yếu là laptop Intel, các thiết bị cao cấp).
Trong khi đó:

• USB4 bắt buộc tương thích ngược USB 3.2 và USB 2.0.

• Một số thiết bị USB4 sẽ hỗ trợ Thunderbolt 3 (tuỳ loại).

• Hầu hết thiết bị sử dụng USB-C đều có thể dùng cáp USB4.

=> USB4 phổ biến hơn và không “kén thiết bị” như Thunderbolt 3.

2. Cấu trúc băng thông được tối ưu hóa hơn

USB4 cho phép phân bổ băng thông thông minh giữa dữ liệu và video. Ví dụ: khi bạn vừa xuất hình ảnh lên màn hình 4K vừa truyền file lớn, hệ thống sẽ tự điều chỉnh luồng dữ liệu để đạt hiệu suất tốt nhất.

Thunderbolt 3 tuy mạnh nhưng không linh hoạt bằng USB4 trong việc chia sẻ băng thông.

3. USB4 bắt buộc hỗ trợ USB Power Delivery

Điều này giúp:

• Sạc laptop, máy tính bảng, điện thoại bằng cùng 1 sợi cáp.

• Công suất hỗ trợ lên tới 240W (USB PD 3.1).

• Hoạt động ổn định hơn với các thiết bị cần nguồn lớn.

Thunderbolt 3 có PD nhưng không bắt buộc trên mọi thiết bị.

4. Giá thành thiết bị USB4 thấp hơn

• Thunderbolt 3 yêu cầu chứng nhận gắt gao của Intel nên giá thường cao.
• USB4 mở hơn => chi phí sản xuất, cáp và phụ kiện sẽ giảm theo thời gian.

Vì vậy, USB4 không chỉ bắt kịp Thunderbolt 3 mà còn “dân chủ hóa” các tính năng cao cấp, giúp người dùng phổ thông dễ tiếp cận hơn.

USB4 so với các chuẩn USB trước đây

USB4 là sự kết hợp giữa tốc độ cao của Thunderbolt và sự phổ biến của USB-C.

USB4 dành cho ai?

Chuẩn này cực kỳ phù hợp cho:

• Người dùng laptop siêu mỏng cần Docking Station USB-C / USB4

• Designer, editor, streamer cần xuất hình 4K – 8K

• Người dùng ổ SSD di động tốc độ cao (NVMe 40Gbps)

• Game thủ dùng eGPU (trong các phiên bản hỗ trợ TB3/TB4)

• Người dùng muốn một sợi cáp duy nhất cho mọi thứ: Data – Display – Power Delivery

Mối liên quan giữa Cáp USB4 và cáp Thunderbolt

Vì Cáp USB4 kế thừa giao thức Thunderbolt 3 nên:

• Cáp Thunderbolt 3/4 có thể dùng với USB4, nếu hỗ trợ 40Gbps.

• Cáp USB4 40Gbps có thể dùng cho thiết bị Thunderbolt, tùy mức tương thích.

• USB4 lẫn Thunderbolt đều sử dụng chuẩn đầu USB-C và hỗ trợ PD 100W – 240W.

Nhưng cần lưu ý:

• Không phải mọi cáp USB-C đều hỗ trợ USB4.

• Không phải mọi thiết bị USB4 đều hỗ trợ Thunderbolt 3.

=> Khi mua cáp hoặc phụ kiện, hãy ưu tiên cáp USB4 40Gbps – PD 240W – chứng nhận USB-IF hoặc cáp Thunderbolt 4 để đảm bảo hiệu năng tối đa.

Cáp USB4 mở đường cho thế hệ cáp “4 trong 1” mới

Với khả năng hợp nhất Data – Display – Power – Thunderbolt trong một kiến trúc chung, USB4 đang tạo ra nền tảng cho thế hệ cáp đa năng mới:

• Truyền dữ liệu tốc độ cao (40Gbps)

• Sạc mạnh đến 240W (USB PD 3.1)

• Xuất hình ảnh 4K – 8K

• Tương thích với Thunderbolt 3/4

Đây cũng là lý do nhiều hãng công bố các dòng cáp USB4 / Thunderbolt thế hệ mới, trong đó có những sản phẩm “đầu tiên trên thế giới” như cáp đua USB4 PD 3.1 4-in-1 (40Gbps/240W/8K).

Kết luận

Cáp USB4 chính là bước nhảy vọt của chuẩn USB hiện đại: nhanh hơn, mạnh hơn, linh hoạt hơn và đặc biệt là dễ phổ cập hơn Thunderbolt 3.
Nếu bạn đang tìm hiểu USB4 là gì, hoặc đang phân vân tại sao USB4 tốt hơn Thunderbolt 3, hãy nhớ rằng USB4 mang lại:

• Tốc độ ngang Thunderbolt 3 (40Gbps)

• Tương thích rộng

• Hỗ trợ sạc nhanh chuẩn PD 3.1

• Hỗ trợ xuất hình ảnh độ phân giải cao

• Giá thành thiết bị phụ kiện dễ tiếp cận hơn

Và quan trọng nhất: USB4 sẽ là chuẩn kết nối thống trị trong nhiều năm tới, đặc biệt khi Windows, macOS, smartphone, tablet và các nhà sản xuất phần cứng chuyển dần sang USB-C